به گزارش بسنا و به نقل از وزارت علوم، سید احمد فاضل‌زاده رئیس مؤسسه ISC  گفت: رتبه‌­بندی جهانی ISC (ISC World University Rankings) یکی از نظام‌های رتبه‌بندی است که برای اولین بار در سال ۲۰۱۸ توسط موسسه استنادی و پایش علم و فناوری ISC با هدف ارزیابی دانشگاه‌های کشور و نیز کشور‌های اسلامی در سطح جهان صورت گرفته است. در رتبه­‌بندی جهانی ISC ۲۰۲۳ تعداد ۲۵۵۵ دانشگاه از ۱۱۴ کشور و ۶ قاره جهان حضور دارند که سهم جمهوری اسلامی ایران ۶۹ دانشگاه می‌باشد.

جدول شماره ۱ دانشگاه‌های حاضر در رتبه‌­بندی را به تفکیک قاره در سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۳ نشان می‌دهد.

فاضل زاده گفت: رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان توسط ISC بدون خوداظهاری دانشگاه‌­ها انجام می­‌شود و بر این اساس، پایگاه داده معتبری طی ۵ سال رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان در این سازمان شکل گرفته است که منبع موثقی جهت سیاست‌گذاری‌­های پژوهشی و ترسیم نقشه راه جهت هدایت دانشگاه‌های ایران و سایرکشور‌های اسلامی به سمت دانشگاه­‌های تراز جهانی می­باشد.

روش شناسی رتبه بندی ISC

رئیس موسسه ISC گفت: موسسه استنادی و پایش علم فناوری جهان اسلام (ISC) به منظور رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان در معیار‌های خود، مهم‌ترین مأموریت دانشگاه‌ها که عبارتند از پژوهش (با وزن ۶۰ درصد)، آموزش (با وزن ۱۰ درصد)، فعالیت‌های بین‌المللی (با وزن ۱۵ درصد) و فناوری و نوآوری (با وزن ۱۵ درصد) را در نظر می‌گیرد و بر این اساس دانشگاه‌ها را مورد سنجش و ارزیابی قرار می‌دهد.

وی افزود: همچنین تعداد مقالات سلب اعتبار شده (Retractions) دانشگاه­ها، با نمره منفی محاسبه می‌شود، که در شاخصی تحت عنوان اعتبار منفی (Negative Reputation) آورده می‌شود، که این نمره منفی می‌تواند رتبه دانشگاه را نیز تحت تاثیر قرار داده و باعث افت رتبه دانشگاه شود.

وی ادامه داد: در دانشگاه‌های جهان ISC، دانشگاه‌هایی مورد بررسی قرار می‌گیرند که حداقل ۸۵۰ مدرک در سال‌های ۲۰۱۹-۲۰۲۱ در پایگاه وب آو ساینس به ثبت رسانیده باشند. اطلاعات این رتبه‌بندی از پایگاه‌های اطلاعاتی USPTO، WOS، InCites گردآوری شده است. در جدول شماره ۲ شاخص­های مورد استفاده در رتبه‌بندی جهانی ISC نشان داده شده است.

جدول 2: معیارها و شاخص‌های رتبه‌بندی جهانی ISC

جایگاه دانشگاه‌های جهان در رتبه‌بندی ۲۰۲۳ ISC

فاضل زاده گفت: در رتبه‌بندی جهانی ISC ۲۰۲۳، تعداد ۲۵۵۵ دانشگاه برتر از ۱۱۴ کشور و ۶ قاره دنیا وجود دارند. در این رتبه‌بندی سه دانشگاه هاروارد، انستیتوی فناوری ماساچوست (MIT) و دانشگاه استنفورد در رتبه‌های اول تا سوم قرار دارند. ده دانشگاه برتر جهان در جدول شماره ۳ قابل مشاهده است.

جدول ۳: ده دانشگاه برتر جهان در رتبه‌بندی ISC ۲۰۲۳

وی خاطر نشان کرد: کشور چین با ۳۹۸ دانشگاه، آمریکا با ۳۲۱ دانشگاه، هند با ۱۴۸ دانشگاه، ژاپن با ۱۲۰ دانشگاه، انگلستان با ۱۰۱ دانشگاه، ترکیه با ۹۳ دانشگاه، فرانسه، آلمان و برزیل هر کدام با ۷۳ دانشگاه، ایران و کره جنوبی با ۶۹ دانشگاه، ایتالیا با ۶۳ دانشگاه و اسپانیا با ۶۲ دانشگاه در این رتبه‌بندی حضور داشته‌اند.

بهترین رتبه دانشگاه‌های برتر دنیا توسط کشور‌های آمریکا رتبه ۱، انگلستان رتبه ۹، چین رتبه ۱۵، دانمارک رتبه ۱۶، کانادا رتبه ۱۷، فرانسه رتبه ۱۹، ژاپن رتبه ۲۷ و سنگاپور رتبه ۲۹ کسب شده است.

جایگاه جهانی دانشگاه‌های کشور‌های آسیایی

رئیس موسسه ISC گفت: در رتبه‌بندی سال ۲۰۲۳ ISC کشور چین با دانشگاه تسینگ هوا (رتبه ۱۵)، کشور ژاپن با دانشگاه توکیو (رتبه ۲۷)، کشور سنگاپور با دانشگاه ملی سنگاپور (رتبه ۲۹) و کشور کره جنوبی با دانشگاه ملی سئول (رتبه ۴۵) بهترین رتبه‌های دانشگاه‌های آسیا را از آن خود کرده است.

جایگاه جهانی دانشگاه‌های کشور‌های اسلامی

وی خاطر نشان کرد: در رتبه‌بندی ۲۰۲۳ ISC تعداد ۳۷۷ دانشگاه از ۲۹ کشور اسلامی در رتبه بندی حضور داشتند که ترکیه با ۹۳ دانشگاه و ایران با ۶۹ دانشگاه بیشترین تعداد حضور را داشته اند.

در بین سایر کشور‌های اسلامی پاکستان با ۲۹ دانشگاه، مالزی و عربستان سعودی با ۲۸ دانشگاه، مصر با ۲۵ دانشگاه، اندونزی با ۱۸ دانشگاه، مراکش با ۱۲ دانشگاه و نیجریه با ۱۱ دانشگاه در این رتبه‌بندی قرار گرفته اند.

تعداد دانشگاه‌های سایر کشور‌های اسلامی در نمودار شماره ۱ قابل مشاهده است.

نمودار ۱: تعداد دانشگاه‌های سایر کشور‌های اسلامی در رتبه بندی رتبه بندی ۲۰۲۳ ISC

فاضل‌زاده افزود: در میان دانشگاه‌های برتر کشور‌های اسلامی، عربستان سعودی با رتبه ۱۰۷، قطر در بازه ۴۰۰-۳۵۱، لبنان و پاکستان و امارات در بازه ۵۰۰-۴۵۱، ایران، مصر و مالزی در بازه ۶۰۰-۵۰۱، بهترین رتبه‌های جهانی را کسب نموده اند.

حضور دانشگاه‌های ایران در رتبه­‌بندی جهانی ISC ۲۰۲۳

وی افزود: از جمهوری اسلامی ایران ۶۹ دانشگاه در رتبه­بندی جهانی ۲۰۲۳ ISC حضور دارند، این در حالی است که سال گذشته ۶۳ دانشگاه از ایران در این رتبه‌بندی حضور داشته‌اند. نمودار شماره ۲ حضور دانشگاه‌های ایران را در طی ۶ سال رتبه‌بندی جهانی ISC نشان می‌دهد.

نمودار ۲: روند حضور دانشگاه‌های ایران در رتبه بندی جهانی ISC

فاضل‌زاده افزود: براساس مأموریت­‌های دانشگاه­ها، تعداد ۳۵ دانشگاه جامع حضور داشتند که شامل: دانشگاه‌های تهران، تربیت مدرس، شهید بهشتی، شیراز، فردوسی مشهد، تبریز، شهید باهنر کرمان، اصفهان، بوعلی سینا، خوارزمی، کاشان، گیلان، کردستان، یزد، یاسوج، رازی، سمنان، شهید چمران اهواز، شهرکرد، مازندران، محقق اردبیلی، زنجان، ارومیه، الزهرا، اراک، شهید مدنی آذربایجان، بین المللی امام خمینی، لرستان، خلیج فارس، شاهد، تربیت دبیر شهید رجایی، بیرجند، مراغه، قم و سیستان و بلوچستان هستند.

وی خاطر نشان کرد: از دانشگاه‌های علوم پزشکی ۲۳ دانشگاه حضور داشتند که شامل: دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران، علوم پزشکی ایران، علوم پزشکی شهید بهشتی، علوم پزشکی مشهد، علوم پزشکی شیراز، علوم پزشکی تبریز، علوم پزشکی کرمانشاه، علوم پزشکی اصفهان، علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، علوم پزشکی کرمان، علوم پزشکی مازندران، علوم پزشکی بابل، علوم پزشکی بقیه الله، علوم پزشکی گلستان، علوم پزشکی همدان، علوم پزشکی کردستان، علوم پزشکی قزوین، علوم پزشکی شهرکرد، علوم پزشکی ارومیه، علوم پزشکی اردبیل، علوم پزشکی لرستان، علوم پزشکی سمنان و علوم پزشکی زاهدان هستند.

رئیس موسسه ISC گفت: از دانشگاه‌های صنعتی نیز ۱۱ دانشگاه شامل: دانشگاه‌های صنعتی شریف، صنعتی امیرکبیر، علم و صنعت ایران، صنعتی اصفهان، صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، صنعتی شاهرود، صنعتی نوشیروانی بابل، تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان، صنعتی مالک اشتر، صنعتی سهند و صنعتی شیراز در این نظام رتبه بندی قرار دارند.

در جدول شماره ۴ رتبه دانشگاه‌های ایران قابل مشاهده است.

جدول ۴: رتبه دانشگاه‌های ایران در نظام رتبه بندی جهانی ISC ۲۰۲۳

ده دانشگاه برتر ایران در هر یک از معیار‌های رتبه بندی جهانی ISC در جدول ۵ نشان داده شده است.

جدول ۵: ده دانشگاه برتر ایران در هر یک از معیار‌های رتبه بندی جهانی ISC